ጥቂት ስለተብሊጎች
ጥቂት ስለተብሊጎች
ሰሞኑን የተብሊግ ደዕዋ በተደጋጋሚ እያጋጠመኝ ነው፡፡ ታዲያ ግርም የሚለኝ ኹሩጅ የወጣው ሁሉ ተረኛ እየሆነ ሲናገር በአንድ አይነት ነገር መጀመራቸው ነው፡፡ “እና ምን ችግር አለው ነብዩ ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም በኹጥበተል ሐጃ እንዲጀመር አስተምረው የለ?” እንዳይባል፡፡ በሱ ቢጀምሩማ እንዴት በታደልነው?! እንዳውም የነብዩ ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም ኹጥባ መክፈቻ ውስጥ ያለውን “መጤ ነገር ሁሉ ቢድዐ ነው፡፡ ቢድዐ ሁሉ ጥመት ነው፡፡ ጥመት ሁሉ ወደ እሳት ነው” የሚለውን ሲሰሙ ውስጣቸው የሚጓሸው ቀላል አይደሉም፡፡ ልክ የኛ ንግግር የሆነ ይመስል፡፡ ብቻ አሁን ከሰሞኑን እያጋጠመኝ ያለው ነገር አንዱ ይነሳና “ኢንሻአላህ የዒሻ ሶላትን በጀማዓ አሰጋገደን ልናመሰግነው ይገባል ኢንሻአላህ ካመሰገናችሁኝ እጨምራችኋለሁ ከካዳችሁ ግን ኢንሻአላህ አያያዜ የበረታ ነው ይላል ኢንሻአላህ፡፡ ስለዚህ አልሐመድሊላህ ማለት አለብን፡፡” ከዚያ በጀማዓ “አልሐምዱሊላህ” ይላሉ፡፡ “ኢንሻአላህ አዛን የተደረገው ለሁሉም ሰው ነበር፡፡ የመጣነው ግን እኛ ብቻ ነን፡፡ እኛ ብልጥ ስለሆን አይደለም ኢንሻአላህ፡፡ እኛ ጀሃነምን ስለፈራን ጀነትን ስለፈለግን አይደለም የመጣነው ኢንሻአላህ፡፡ አላህ መርጦን ነው በተውፊቁ ነው ያመጣን ኢንሻአላህ፡፡” “እሳት ለማቃጠል የአላህ ፍቃድ ያስፈልገዋል ኢንሻአላህ፤ ቢላዋ ለመቁረጥ ኢንሻአላህ የአላህ ፍቃድ ያስፈልገዋል፡፡” ይቀጥላሉ፡፡ “ኢንሻአላህ ወንድሞቼ ሰማዩን የፈጠረው አላህ ነው ኢንሻአላህ ተራራውንም ባህሩንም መሬቱንም የፈጠረው ኢንሻአላህ አላህ ነው፡፡ የሚረዝቀን አላህ ነው ኢንሻአላህ፡፡” በዚህ አይነት ቋንቋ ሰርክ ሲደጋግሙ አስቡት፡፡ አስርም፣ መግሪብም፣ ዒሻም ላይ የተነሳው ያለምንም መሰልቸት እንዲሁ ይላል፡፡ ሱብሐነላህ!!! አንዳንዶቹ “ይህን የሰጠን አላህ ይህን የሰጠን አላህ” እያሉ አይናቸውን፣ አፍንጫቸውን… ተመስጠው ይነካካሉ፡፡ እስኪ አሁን ይሄ ማስተማር ነው ማስተኛት? ሸይኽ ሙቅቢልን አላህ ይማራቸውና የነኚህን ሰዎች ደዕዋ “የሞተ ደዕዋ ነው” ይላሉ፡፡ እንጂማ ይህንን እውነታ እነ አቡ ጀህልስ መቼ ዘነጉት? ይሄው እኮ ቁርኣን እየተናገረ!!! ((“ከሰማይና ከምድር ሲሳይን የሚሰጣችሁ ማነው? መስሚያዎችንና መመልከቻዎችንስ የሚቆጣጠረው ማነው? ህያውን ከሙት ሙቱን ከህያው የሚያወጣውስ? ነገርን ሁሉ የሚያስተናብረውስ ማነው?” በላቸው፡፡ “አላህ ነው” ይሉሃል፡፡ “ታዲያ (ለምን ታጋራላችሁ) እሱን አትፈሩትምን?” በላቸው፡፡)) (ዩኑስ፤ 31) ((ማን እንደፈጠራቸው ብትጠይቃቸው በርግጥም “አላህ ነው” ይሉሃል፡፡)) (አዝዙኽሩፍ፡ 87) ((“ሰማያትንና ምድርንም ማን ፈጠራቸው?” ብለህ ብትጠይቃቸው “አሸናፊው ጥበበኛው (አላህ) በርግጥም ፈጠራቸው” ይላሉ፡፡)) (አዝዙኽሩፍ፡ 9)
ወንድሜ ሆይ! ከእንዲህ አይነት የቢድዐ አካሄድ እራስህን አርቅ፡፡ ያለበለዚያ በዲንህም በዐቅልህም ላይ ስትቀልድ ነው የምትኖረው፡፡ ወላሂ በያገሩ መዞርህን እንደ ስኬት አትቁጠረው፡፡ ለዲንህ ከተቆረቆርክ ቁጭ ብለህ ተማር፡፡ ከዚያም አላህ ካገራልህ 3 ቀን 40 ቀን በሚል ካሪኩለም ሳትገደብ ወጥተህ አስተምር፡፡ ስለዲንህ ምንም የማታውቅ ሆነህ ሳለህ “ኹሩጅ እወጣለሁ” ካልክ ግን 40 ቀን አይደለም 40 አመት ብትዞር ዐቂዳህን አታሻሽልም፡፡ እንዳውም ይበልጥ ጥፋትህን እንደ ልማት የምታይ፣ ለሱና ውስጥህ የሚደፈርስ፣ ስሜትህን የሚነኩ የቁርኣን አያዎችና ሐዲሦች ሲነገሩ በጥላቻ የምትሞላ፣ ቢድዐ የማይጎረብጥህ አደገኛ ፍጡር ነው የምትሆነው፡፡ ከውስጥ ያየሃቸው ነገሮች እንዳያማልሉህ፡፡ ኢብኑ ወዳሕ የተባሉ ዓሊም ረሒመሁላህ እንዲህ ይላሉ “ቀደምቶች ዘንድ ይጠላ የነበረ ዛሬ እንደ መልካም የሚታሰብ ስንት ነገር አለ? ከአላህ ጋር በሚያጣላው ነገር አላህ ዘንድ ሊወደድ የሚጥር ከአላህ በሚያርቀው ነገር ወደሱ ሊቃረብ የሚተጋ ስንት አለ? እያንዳንዱ ቢድዐ ውብና አንፀባራቂ ነው (አማላይ ነው))፡፡” ሱፍያን አሠውሪም ረሒመሁላህ እንዲሁ “በላዩ ላይ ውበት የሌለበት ቢድዐ የለም” ይላሉ፡፡ ባይሆንማ፣ የሚያማልል ነገር ባይኖረውማ ቢድዐን ማን ቁምነገር ብሎ ይይዘው ነበር?! ወንድሜ! ነገሩ በዲን ስም ስለሚሰራ አይሸውድህ፡፡ ቢድዐን እኮ ቢድዐ ያሰኘው በዲን ስም መሰራቱ ነው እንደ ዒባዳ መያዙ፡፡ ቢድዐን እኮ ይበልጥ አደገኛ የሚያደርገው በዲን ስም ስለሚሰራ የገባበት ሰው በቀላሉ አለመንቃቱ ነው፡፡ ይህን እውነታ ተረድተው እኮ ነው ሱፍያኑሠውሪ ረሒመሁላህ “ቢድዐ ሸይጣን ዘንድ ግልፅ ከሆነ ወንጀል ይበልጥ የተወደደ ነው፡፡ ምክኒያቱም ከወንጀል ሰዎች የመመለስ እድላቸው ሰፊ ነው፡፡ ከቢድዐ ግን የመመለስ እድላቸው ጠባብ ነው” ያሉት፡፡ ዝሙት የሚሰራ ሰው በጥፋቱ “አጅር አገኛለሁ” ብሎ አያልምም፡፡ ቢድዐ የሚሰራ ሰው ግን በዲን ስም ስለሚሰራው ወደ አላህ “ያቃርበኛል” ብሎ ይጠብቃል፡፡ ታዲያ ከሁለቱ የመንቃት እድል ያለው ማንኛው ነው? ሐጃጅ ኢብኑ ዩሱፍ ቃላት ከሚገልጸው በላይ እጅግ አረመኔ ነበር፣ ስንት ታላላቆችን የጨረሰ ጨፍጫፊና ሰው በላ፡፡ ዐምር ኢብኑ ዑበይድ ደግሞ የጠማማው ሙዕተዚላ አንጃ መስራች የሆነ የቢድዐ ቁንጮ ነበር፡፡ የበስራው ታላቅ ዓሊም ሰላም ኢብኑ አቢ ሙጢዕ ረሒመሁላህ እንዲህ ይላሉ፡- “ከአላህ ጋር በዐምር ኢብኑ ዑበይድ የስራ መዝገብ ከምገናኝ ይልቅ በሐጃጅ መዝገብ ብገናኘው እመርጣለሁ፡፡” እርግጠኛ ነኝ እንዲህ ዓይነቱን የቀደምቶች አባባል ስትመለከት ለቢድዐ ያለህ ተገቢ ያልሆነ እይታ እንደገና ያስደነግጥሃል፡፡ አዎ የቢድዐው መልክና መጠን ሊለያይ ይችላል፡፡ ቢሆንም ቀደምቶቻችን እንድናስተውል እየጋበዙን ነውና ግብዣውን እንቀበል፡፡ ይሄው ደግሞ ሌላኛው ምን እንደሚሉ “መስጂድ ውስጥ ማስቆም የማልችለው ቢድዐ ከማይ ማጥፋት የማልችለው እሳት ባይ እመርጣለሁ፡፡”
ወንድሜ ሆይ ከቢድዐ ራቅ ከተብሊግ ተጠንቀቅ፡፡ ወላሂ ላስከፋህ አይደለም ይህን የምፅፈው፡፡ ጉዳይህ ቢያስጨንቀኝ የዐቂዳህ ነገር ቢያሳስበኝ ነው፡፡ እነሱ ጋር ሆነህ ተውሒድህ አይስተካከልም፡፡ ይሄ የኔ አባባል አይደለም ይሄውና ዓሊሞቹ ምን እንደሚሉ፡-
“ተብሊጎች ከሚተቹበት ነገር
1. አንዱ ለዐቂዳ ትኩረት አለመስጠታቸው ነው፡፡ አንድ ሰው ከነሱ ጋር አርባ አመት ተቆራኝቶ ከቢድዐና ከሺርክ እምነቱ የማይላቀቅ አለ፡፡ ይሄ ከሱና ተፃራሪ የሆነ አካሄድ ነው፡፡ ቡኻሪና ሙስሊም እንደዘገቡት ነብዩ ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም ሙዓዝን ወደ የመን ሲልኩት ሰዎችን ከአላህ ውጭ በሐቅ ሊያመልኩት የሚገባ እንደሌለና ሙሐመድም የአላህ መልእክተኛ እንደሆኑ በማስተማር እንዲጀምር ነው በእርግጥም ያዘዙት፡፡ ከዚህ የምንረዳው ወደ ተውሒድ መጣራት ከሁሉም ነገር እንደሚቀድም ነው፡፡ ለተውሒድ እጅ የሚሰጥ ሰው ከሸሪዐ ጋር የሚፃረሩ ነገሮችን በሙሉ ለማራገፍ ዝግጁ ነው፡፡
2. ሌላው ችግራቸው ለዒልም ትኩረት አለመስጠታቸው ነው፡፡ ለምሳሌ ከነሱ ጋር ሃያ ኣመት ያሳለፈ ታገኛለህ፡፡ ነገር ግን በጅህልናው ላይ እንዳለ ነው፡፡ ከዒልም ችላ ማለት ከኸይር ችላ ማለት ነው፡፡ ከሙዓውያህ ረዲየላሁ ዐንሁ ተይዞ ቡኻሪና ሙስሊም እንደዘገቡት የአላህ መልእክተኛ ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም “#አላህ_መልካም_የሻለትን_ሰው_ዲኑን_ያሳውቀዋል” ብለዋል፡፡ ወደ አላህ የሚጣራ ሰው ከሌሎች በበለጠ ጠቃሚ ለሆነ እውቀት ይጓጓል፡፡ ለምን? ሰዎችን በእውቀት ላይ ሆኖ መጣራት ይችል ዘንድ፡፡ ከፍ ያለው ጌታ እንዲህ ይላል ((“ይቺ መንገዴ ናት፤ #በግልፅ_ማስረጃ ላይ ሆኜ ወደ አላህ እጣራለሁ፤ እኔም የተከተለኝም እንዲሁ” በል፡፡)) (ዩሱፍ፡ 108) የአንድ ዓሊም መድረክ ከመቶ ጃሂል መድረክ የተሻለ ነው፡፡
3. ሌላው ችግራቸው ደዕዋቸው አብዛሃኛውን ኢስላማዊ ድንጋጌዎች ችላ በማለት የተወሰኑ ጉዳዮች ላይ #ብቻ መገደቡ ነው፡፡ የጠራውና ከፍ ያለው አላህ ደግሞ ((እናንተ ያመናችሁ ሆይ! ወደ ኢስላም ጥቅልል ብላችሁ ግቡ)) ይላል፡፡ ኢስላምን ከሁሉም አቅጣጫው ያዙት እያለ ነው፡፡ በርካታ ታላላቅ ዓሊሞች ደዕዋቸውን የሚተቹት በዚህ ሳቢያ ነው፡፡ እርግጥ ችሎታው በሌላቸው ነገር ውስጥ እንዲያወሩ ልናስገድዳቸው አይደለም፡፡ እንዲያውም በማያውቁት ነገር እንዲያወሩም አንፈቅድላቸውም፡፡ …
4. ሌላኛው ችግራቸው ደካማ የሆኑ፣ ቅጥፈት እንደሆኑ የተደረሰባቸው፣ መሰረተ ቢስ ሐዲሦችን ማውራት ነው፡፡ መልእክተኛው ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም “ከኔ ብዙ ማውራትን ተጠንቀቁ!! ያላልኩትን በኔ ላይ የተናገረ መቀመጫውን ከእሳት ያዘጋጅ!!” ይላሉ፡፡…” (ከሸይኽ ሙቅቢል “አልመኽረጅ ሚነልፊትናህ” ኪታብ ተነካክቶ የተወሰደ፡ 95-97 ይመልከቱ)፡፡ አንዳንዱ ፈዳኢሉል አዕማል ላይ ደካማ ሐዲሦችን መጠቀም ይቻላል አይቻልም የሚለውን ኺላፍ በመዘንጋት እንዲሁ ያለምንም ልጓም መጠቀም የሚፈልግ አለ፡፡ አሁን ጉዳያችን ይሄ አይደለም፡፡
አንዳንዱ “አኽላቅ አላቸው” ይላል፡፡ ወንድሞች እንዲህ እያልን እነሱንም አናስተኛቸው፡፡ ሌሎችም በነሱ እንዲሸወዱ መንገድ አንጥረግ፡፡
1. አኽላቅ የሚጀምረው ከተውሒድና ከሱና ነው፡፡ የአላህን ሐቅ ሳያከብሩ ለፍጡር አንገት ቢሰባብሩ ምን ዋጋ አለው? ሙስሊምን ‘ሙስሊም’ ያሰኘው ከአኽላቁ በፊት ዐቂዳው ነው፡፡ ያለበለዚያማ ሁሉም ሃይማኖቶች ወደ መልካም ስነ ምግባር ይጣራሉ እኮ!! መልኩና አፈፃፀሙ ላይ ልዩነት ቢኖርም፡፡
2. ደግሞስ እስኪ በአኽላቅ ወደተውሒድና ወደሱና ጥሯቸውና የሚሰጧችሁን መልስ እዩት፡፡ እኔ ተግባራዊ ምሳሌ አለኝ፡፡ ከነሱ ለስልሶ በተጨባጭ ያየባቸውን የዐቂዳ ክፍተት ሊያርማቸው የሞከረን ወንድም “እንወያይ” ብለው ሌላ ክፍል ወስደው ድብደባ ነበር የጀመሩት፡፡ የሆነ ጊዜም እነሱ ኹሩጅ ከወጡበት መስጂድ ሌላ ሰው ደዕዋ ሲያደርግ ሲረብሹ አይቻለሁ፡፡ የሚገርመው ተቃውሞ ሲያሰሙ ይሰጥ የነበረው ደዕዋ ስለ አኽላቅ ነበር፡፡ ይበልጥ የሚደንቀው ደግሞ ካንቀሳቃሾቻቸው አንዱ በእድሜ በሰል ያለ ነው ቁርኣን ቢያጣቅሱለት “የፈለጋችሁትን ቁርኣን ብትጠቅሱ አልቀበልም!!” ብሎ በድፍረት አሳቀቀን፡፡ ይሄስ አኽላቅ ነው?
3. እኛ እነሱ ጋር “ጭራሽ ምንም ኸይር የለም” አንልም፡፡ የትኛውንም ሃይማኖት ብንመለከት በእርግጠኝነት ከሌሎች ጋር የሚያጋራቸው የሆነ ኸይር አይጠፋም፡፡ ሆኖም ግን የምናየው ኸይር በተጨባጭ ያለውን ጥፋት ዝም እንድንል አያደርገንም፡፡ ጴንጤዎች ጋር የምናየው የሆነ መልካም ባህሪ ስለነሱ እንድንከላከል እንደማያደርገን ማለቴ ነው፡፡ (ድንበር ተሻግሮ “እያከፈርክ ነው” የሚለኝ እንደማይኖር ተስፋ አደርጋለሁ፡፡)
4. “ዓሊም ምንጭ ነው ዳዒ ግን ደመና ነው፡፡ የተጠሙ ሰዎችን ካሉበት እየተንቀሳቀሰ (ኹሩጅ እያደረገ) ያደርሳል” እያሉ የራሳቸውን ሚና ከዓሊሞቹ ሚና በላይ ሲያደርጉ በኪታብ ነበር ያነበብኩት፡፡ አሁን ግን ወላሂ ባይኔ አየሁኝ በጆሮዬ ሰማሁኝ፡፡ ግን ይሄ አኽላቅ ነው ኢኽወቲ ፊላህ?
ዑለማዎች ስለተብሊግ ምን አሉ
ምናልባት ተብሊግን መቃወም ለኡማው አንድነት አለመጨነቅ፣ ህዝቡን ለመበታተን ከጠላት ጋር መተባበር የሚመስለው ቢኖር አይገርምም፡፡ ምክኒያቱም በማስረጃ ከመነጋገር ይልቅ የተቃወማቸውን ሁሉ በዚህ መልኩ ማጠልሸትና ማሳጣት የሚቀናቸው ሰዎች በርክተዋልና፡፡ ለማንኛውን አስተዋይ የሆነ፣ ለዲኑ ዋጋ የሚሰጥና ነገሮችን በእርጋታ የሚመረምር ሰው ይጠቀም ዘንድ ዓሊሞች ምን እንዳሉ የጥቂቶቹን አባባል ልጥቀስ
1. ሸይኽ ሙሐመድ ናሲሩዲን አልአልባኒ ረሒመሁላህ፡- “እኔ የማምነው የተብሊግ ደዕዋ በአላህ ኪታብና በመልእክተኛው ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም ሱና ላይ ያልተመሰረተ ዘመናዊ ሱፍያ እንደሆነ ነው፡፡ የሚገርመኝ ለደዕዋ ብቁ እንዳልሆኑ እራሳቸው እያመኑ ደዕዋ ሊያደርጉ መውጣታቸው ነው፡፡ ደዕዋ ላይ መሰማራት ያለባቸው የእውቀት ባለቤቶች ናቸው፡፡ ልክ የአላህ መልእክተኛ ሰለላሁ ዐለይሂ ወሰለም ከሰሐቦቻቸው መልእክተኞችን ሲልኩ ያደርጉ እንደነበረው፡፡ ከታላላቅ ሰሐቦቻቸው ዑለማዎቹን ፉቀሃኦቹን መርጠው ነበር ሰዎችን ስለዲን ስለኢስላም እንዲያስተምሩ ይልኩ የነበረው…”
2. ሸይኽ ዐብዱልዐዚዝ ኢብኑ ባዝ ረሒመሁላህ “የተብሊግና የኢኽዋን ቡድኖች ከሰባ ሁለቱ ጠፊ አንጃዎች ውስጥ ይገባሉ ወይ” ተብለው ሲጠየቁ እንዲህ ብለው ነው የመለሱት፡- “አዎ ከሰባ ሁለቱ ውስጥ ይገባሉ፡፡ የአህሉስ-ሱናን ዐቂዳ የሚቃወም ከሰባ ሁለቱ ውስጥ ይገባል፡፡”
3. ሸይኽ ሐሙድ አትቱወይጂሪ ረሒመሁላህ ስለተብሊግ ሲጠየቁ እንዲህ ሲሉ መልሰዋል፡-“እኔ ጠያቂውንም ዲናቸው ከሺርክ ቆሻሻዎች፣ ድንበር ከማለፍ፣ ከቢደዕና ከኹራፋት ሰላም እንዲሆን የሚጓጉ ሌሎችንም የምመክረው ከተብሊጎች ጋር እንዳይቆራኙ ነው፡፡ ሰዑዲ ውስጥ ይሁን ሌላ ሀገር ፍፁም ከነሱ ጋር እንዳይወጡ፡፡ ምክኒያቱም ቀለለ ቢባል በዐቂዳቸውም በአካሄዳቸውም የቢድዐ፣ የጥመትና የድንቁርና ባለቤቶች ናቸውና፡፡ በእንዲህ ዓይነት ክፉ ሁኔታ ላይ ከሆኑ ደግሞ ያለጥርጥር ሰላም ያለው እነሱን በመራቅ ነው፡፡”
4. ሸይኽ ዑበይድ አልጃቢሪ፡- “የተብሊግ ቡድን የተከናነበ ሱፍያ ነው፡፡ ወደ አላህ በመጣራት ስም የሚያንፀባርቀው ነገር የሱፍያና የቡድናዊ መጋረጃው ነው፡፡ ለዚህም ነው ከረጂም ጊዜ ጥናት በኋላ በአራቱ የሱፍያ ጦሪቃዎች (ነቅሸበንድያህ፣ ቃዲሪያህ፣ ሰህረወርድያህ እና ጂሽቲያህ) ቃልኪዳን የሚያስገቡት፡፡ የቡድኑ አካሄድ ተከታዮቹን በእውቀት እንዲጠቀሙ አያደርግም፡፡ እውቀት ያለው ከውስጣቸው ከተገኘ ያገኘው ከነሱ አይደለም፡፡ ጤነኛ አቂዳ ያለው ከተገኘም ይህን የተማረው ከነሱ አይደለም፡፡ … እኔ ባስተዋልኩት መሰረት ቡድኑ አራት እርከኖች አሉት፡፡ የመጀመሪያው እርከን፡- የሱፍያ ቁንጮዎች ናቸው፡፡ መሪዎቻቸውና ለነሱ ቃል ኪዳን የገቡት፡፡ ሁለተኛው እርከን፡- የተታለሉ ዓሊሞችና ተማሪዎች ናቸው፡፡ ቡድኑ በጎን በሚያንፀባርቀው መልካም ገፅታ የተሸወዱ፡፡ ሶስተኛው እርከን፡- ተራው ሰው ነው መሃይማኑ፡፡ እስከማውቀው ብዙሃኑ የቡድኑ ተከታዮች እነዚህ ናቸው፡፡ አራተኛው እርከን፡- ፈር ለቀው የነበሩ የሙስሊሞች ልጆች ናቸው፡፡ በየባሩ፣ በየቡና ቤቱ … ሲልከሰከሱ ቆይተው የዚህ ቡድን አባላት ቀድመው ደርሰው የያዟቸውና ያደራጇቸው በቡድኑ እንደተቀኑ የሚያስቡ ናቸው፡፡ የመጀመሪያውን እርከን በተመለከተ አላህ ካልሻላቸው በስተቀር የመመለሳቸው ነገር ተስፋ አስቆራጭ ይመስለኛል፡፡ ቀሪዎቹ ሶስቱ እርከኖች ግን ልንመክራቸው እውነቱን ግልፅ ልናደርግላቸው ግዴታ አለብን እላለሁ፡፡ ብዙዎቹ እውነቱ ሲገለፅላቸውና ሲያውቁት የቡድኑን ክፍተቶችም ሲረዱ ይተዋቸዋልና፡፡…” (ከካሴት የተወሰደ ነው)
5. ሸይኽ ዘይድ ኢብኑ ሃዲ ረሒመሁላህ፡- “የተብሊግ ቡድንን በተመለከተ ወላሂ እኛ የአላህ ዲን 24 ሰዐት ሙሉ ወደ ህዝብ ቢደረስ እንወዳለን፡፡ ባይሆን ሰዎችን እንዴት ነው የምናስተምረው ጤነኛ የሆነን እውቀት ትክክለኛውን መንገድ ነው ልናስተምር የሚገባው፡፡… ላኢላሃኢለላህን አሳምረው ሳይዙ በየአፅናፉ መውጣቱንና መዝመቱን ግን ይህን ነው የጠላንባቸው፡፡…
እነኚህንና ተጨማሪ ፈትዋዎችን
1. “አልጀዋቡል በሊግ” የሚል ኪታብ ላይ ማግኘት ይቻላል፡፡ ይበልጥ ማንበብ ከፈለጉ እነኚህን ኪታቦች ያገላብጡ
2. አልቀውሉልበሊግ ፊት-ተሕዚር ሚንጀማዓቲ አትተብሊግ- ሐሙድ አቱወይጂሪ
3. አልጀማዓቱል ኢስላሚያህ (471-538)- ሰሊም አልሂላሊ እና ሌሎችም እንደተቅዩዲን አልሂላሊ፣ ሰዕድ አልሑሰይን የፃፏቸውን ኪታቦች ብናነብ መልካም ነው፡፡
