1.በዐቂዳም ይሁን በሸሪዐ ህጎች ወይም በባህሪ መካከለኛ እና ሚዛናዊ እንደሆኑ ሁሉ በሙስሊሙ ማህበረሰብ ውስጥ ባሉ አንጃዎችም በጫፍ ረገጦች እና በዘቀጡት መካከል የሚጓዙ የፍትሀዊነት እና የመካከለኝነት ባለቤቶች ናቸው።
°
2.የመረጃ ምንጫቸውን ቁርአን እና ሐዲስ ያደርጋሉ ፤ ለቁርአን እና ለሐዲስ ትኩረት በመስጠት ፤ (ቁርአን እና ሐዲስን) በሰለፎች አረዳድ ይገነዘባሉ። ሙሉ በሙሉ -ለቁርአን እና ሐዲስ - ታዛዥ ይሆናሉ።
°
3.የተቃራኒውን ንግግር እርግፍ አድርገው የሚተውለት ፤ የእርሱን ንግግር ሙሉ በሙሉ የሚይዙለት ታላቅ መሪ ከመልእክተኛው - ﷺ - ውጭ በፍፁም የላቸውም። ስለ መልእክተኛው - ﷺ - አጠቃላይ ባህሪ ፣ ንግግር እና ተግባር ከእነርሱ የበለጠ የሚያውቅ አንድም ሰው የለም። በዚህ ምክንያት ሱንናን ለመከተል እና የሱንናን ባለቤት ለመውደድ ያላቸው ፍቅር የጎላ ነው።
°
4.በዲን ላይ ንትርክን በመተው ፤ በሐላል እና በሐራም ዙሪያ የሚደረግን ሙግት እና ክርክር ከነባለቤቱ በመራቅ ወደ ዲናቸው ጥቅልል ብለው ይገባሉ።
°
5.ለመልካም ቀደምቶቻችን ትልቅ ክብር ይሰጣሉ ፤ የሰለፎች መንገድ ሰላማዊ ፣ በእውቀትና በጥበብ የተነካ እንደሆነ ያምናሉ።
°
6.(ቁርአናዊና ሐዲሳዊ መረጃዎችን) እየጠመዘዙ መተርጎምን (ተእዊል) በማውገዝ ፤ ለሸሪዐው ታዛዥ ይሆናሉ። ከ(ደካማው) አእምሮ ይልቅ ለነቅል (ከአላህ ለወረደው ወሕይ) ቅድሚያ ይሰጣሉ። ዓቅል የነቅል ተከታይ እና ተገዥ መሆኑንም ያምናሉ።
°
7.በአንድ (አወዛጋቢ) ነጥብ የተለያዩ መረጃዎችን በመዳሰስ ብዥታን ያስወግዳሉ።
°
8.በዘመን እና በቦታ ቢለያዩም በመስረታዊ የዐቂዳ ጉዳይ አንድ በመሆን እና በሐቁ ላይ በመፅናት እውቀትን ከአምልኮት ፣ ተወኩልን ከስራ ፣ ዱንያን በአግባቡ ከመጠቀም ፣ ፍርሀትን ከተስፋ ፣ ፍቅርን ከጥላቻ ፣ ለሙእሚኖች ማዘንን ለከሀዲዎች ብርቱ ከመሆን ጋር በማጣመር ወደቀኝ እና ወደ ግራ ሳይሉ ቀጥ ወዳለው መንገድ ህዝብን የሚመሩ የደጋጎች ተምሳሌት ናቸው።
°
9.ከኢስላም ፣ ከሱንና እና ከጀማዐህ ውጭ በሌላ መጠሪያ አይጠሩም።
°
10.ትክክለኛ የሆነው ዐቂዳ ፣ ቀጥ ያለው ዲን ትኩረት ተሰጦት ወደ ህብረተሰቡ እንዲሰራጭ ፤ ሰዎችን ለማስተማር እና አቅጣጫ ለመስጠት ፤ እንዲሁም ለእነሱ ምክር በመለገስና ጉዳያቸውን ለማስፈፀም ከፍተኛ የሆነ ፍላጎት አላቸው።
°
11.በዳዕዋቸው ፣ በእምነታቸው እና በንግግራቸው ላይ በመታገስ ተወዳዳሪ የላቸውም።
°
2.የመረጃ ምንጫቸውን ቁርአን እና ሐዲስ ያደርጋሉ ፤ ለቁርአን እና ለሐዲስ ትኩረት በመስጠት ፤ (ቁርአን እና ሐዲስን) በሰለፎች አረዳድ ይገነዘባሉ። ሙሉ በሙሉ -ለቁርአን እና ሐዲስ - ታዛዥ ይሆናሉ።
°
3.የተቃራኒውን ንግግር እርግፍ አድርገው የሚተውለት ፤ የእርሱን ንግግር ሙሉ በሙሉ የሚይዙለት ታላቅ መሪ ከመልእክተኛው - ﷺ - ውጭ በፍፁም የላቸውም። ስለ መልእክተኛው - ﷺ - አጠቃላይ ባህሪ ፣ ንግግር እና ተግባር ከእነርሱ የበለጠ የሚያውቅ አንድም ሰው የለም። በዚህ ምክንያት ሱንናን ለመከተል እና የሱንናን ባለቤት ለመውደድ ያላቸው ፍቅር የጎላ ነው።
°
4.በዲን ላይ ንትርክን በመተው ፤ በሐላል እና በሐራም ዙሪያ የሚደረግን ሙግት እና ክርክር ከነባለቤቱ በመራቅ ወደ ዲናቸው ጥቅልል ብለው ይገባሉ።
°
5.ለመልካም ቀደምቶቻችን ትልቅ ክብር ይሰጣሉ ፤ የሰለፎች መንገድ ሰላማዊ ፣ በእውቀትና በጥበብ የተነካ እንደሆነ ያምናሉ።
°
6.(ቁርአናዊና ሐዲሳዊ መረጃዎችን) እየጠመዘዙ መተርጎምን (ተእዊል) በማውገዝ ፤ ለሸሪዐው ታዛዥ ይሆናሉ። ከ(ደካማው) አእምሮ ይልቅ ለነቅል (ከአላህ ለወረደው ወሕይ) ቅድሚያ ይሰጣሉ። ዓቅል የነቅል ተከታይ እና ተገዥ መሆኑንም ያምናሉ።
°
7.በአንድ (አወዛጋቢ) ነጥብ የተለያዩ መረጃዎችን በመዳሰስ ብዥታን ያስወግዳሉ።
°
8.በዘመን እና በቦታ ቢለያዩም በመስረታዊ የዐቂዳ ጉዳይ አንድ በመሆን እና በሐቁ ላይ በመፅናት እውቀትን ከአምልኮት ፣ ተወኩልን ከስራ ፣ ዱንያን በአግባቡ ከመጠቀም ፣ ፍርሀትን ከተስፋ ፣ ፍቅርን ከጥላቻ ፣ ለሙእሚኖች ማዘንን ለከሀዲዎች ብርቱ ከመሆን ጋር በማጣመር ወደቀኝ እና ወደ ግራ ሳይሉ ቀጥ ወዳለው መንገድ ህዝብን የሚመሩ የደጋጎች ተምሳሌት ናቸው።
°
9.ከኢስላም ፣ ከሱንና እና ከጀማዐህ ውጭ በሌላ መጠሪያ አይጠሩም።
°
10.ትክክለኛ የሆነው ዐቂዳ ፣ ቀጥ ያለው ዲን ትኩረት ተሰጦት ወደ ህብረተሰቡ እንዲሰራጭ ፤ ሰዎችን ለማስተማር እና አቅጣጫ ለመስጠት ፤ እንዲሁም ለእነሱ ምክር በመለገስና ጉዳያቸውን ለማስፈፀም ከፍተኛ የሆነ ፍላጎት አላቸው።
°
11.በዳዕዋቸው ፣ በእምነታቸው እና በንግግራቸው ላይ በመታገስ ተወዳዳሪ የላቸውም።
12.በጀመዐህ እና (በእርስ በርስ) ትስስር ፤ (በሙስሊሞች) መካከል ክፍፍልን እና ልዩነትን የሚያመጡ ጉዳዮችን በማስወገድ እና በማስጠንቀቅ ላይ ከፍተኛ የሆነ ሞራል አላቸው።
°
13.ዕውቀትን እና ፍትሃዊነትን መሰረት አድርገው በሰዎች ላይ ፍርድ ይሰጣሉ። (ያለእውቀት) ከፊሉ ከፊሉን ከማክፈር አላህ ጠብቋቸዋል።
°
14.ከፊሉ ከፊሉን ይወዳል ፤ እርስ በእርሱ ይተዛዘናል ፤ በመካከላቸው ይተጋገዛሉ ፤ አንዱ የአንዱን ጎደሎ ይሸፍናሉ ፤ ውዴታቸውም ይሁን ጥላቻቸው ዲንን መሰረት ያደረገ ነው።
°
በጥቅሉ ፡ ከሰዎች ሁሉ በባህሪ መልካሞች ፤ አላህን በመታዘዝ ነፍሳቸውን (ከተለያየ ቆሻሻ) የማጥራት ከፍተኛ ጉጉት ያላቸው ፤ የእይታ አድማሳቸው የጎላ ፤ አርቆ አሳቢ ልዩነትን የማስተናገድ አቅማቸው የሰፋ ፤ የልዩነትን መሰረቶች እና አደቦች የሚያውቁ ናቸው።
________________
ምንጭ ፦ (አልወጂዝ ፊ ዓቂደቲ' ሰ-ሰለፊ አስሷሊህ (አህሊ'ስ-ሱንነቲ ወ'ል-ጀማዐህ) ከገጽ 32 እስከ 33
✍አቡልዓባስ አሕመድ ኢብን ያሕያ @Ibn yahya ahmed
ዙልሒጃህ 11/1439ሂ. # ነሐሴ 16/2010.
የቴሌግራም ቻናላችንን ጆይን ያድርጉ፦https://telegram.me/ibnyahya7
የፌስቡክ ፔጃችንን ላይክ ያድርጉ፦ https://m.facebook.com/ibnyahya777
°
13.ዕውቀትን እና ፍትሃዊነትን መሰረት አድርገው በሰዎች ላይ ፍርድ ይሰጣሉ። (ያለእውቀት) ከፊሉ ከፊሉን ከማክፈር አላህ ጠብቋቸዋል።
°
14.ከፊሉ ከፊሉን ይወዳል ፤ እርስ በእርሱ ይተዛዘናል ፤ በመካከላቸው ይተጋገዛሉ ፤ አንዱ የአንዱን ጎደሎ ይሸፍናሉ ፤ ውዴታቸውም ይሁን ጥላቻቸው ዲንን መሰረት ያደረገ ነው።
°
በጥቅሉ ፡ ከሰዎች ሁሉ በባህሪ መልካሞች ፤ አላህን በመታዘዝ ነፍሳቸውን (ከተለያየ ቆሻሻ) የማጥራት ከፍተኛ ጉጉት ያላቸው ፤ የእይታ አድማሳቸው የጎላ ፤ አርቆ አሳቢ ልዩነትን የማስተናገድ አቅማቸው የሰፋ ፤ የልዩነትን መሰረቶች እና አደቦች የሚያውቁ ናቸው።
________________
ምንጭ ፦ (አልወጂዝ ፊ ዓቂደቲ' ሰ-ሰለፊ አስሷሊህ (አህሊ'ስ-ሱንነቲ ወ'ል-ጀማዐህ) ከገጽ 32 እስከ 33
✍አቡልዓባስ አሕመድ ኢብን ያሕያ @Ibn yahya ahmedዙልሒጃህ 11/1439ሂ. # ነሐሴ 16/2010.
የቴሌግራም ቻናላችንን ጆይን ያድርጉ፦https://telegram.me/ibnyahya7
የፌስቡክ ፔጃችንን ላይክ ያድርጉ፦ https://m.facebook.com/ibnyahya777
0 Comments